خصائص شیعه از نظر امام حسن عسگری(علیه السّلام)
موعظه‌ها و سفارش‌هاي امام حسن عسكري عليه‌السلام راهنماي انسان‌ها تا روز قيامت است، چون ارزش مطلق و ابدي و پايدار و جهاني دارد. هر يك از امامان عليهم‌السلام اسوه حسنه جامع و جهاني و جاويدان‌اند. از اين روسيره و سنت آنان همواره روشنگر و راهگشاست. احاديث اهل بيت عليهم‌السلام منبع و معدن بي‌نظيرعلم الهي و نشان دهنده صراط مستقيم و آموزش دهنده راه كمال و سعادت و رستگاري است. بايد احاديث امامان به متن زندگي بشر راه يابد و زير بناي شناخت و انديشه و آرمان و اراده و عمل عموم انسان‌ها گردد، زيرا عمل به دستورات امامان و اجراي رهنمودهاي آنان ضامن رشد و تكامل و پيشرفت و توسعه همه جانبه است.
انتظارات اهل بيت از شيعيان خويش بيش از ديگران است. اجزاء برنامه جامع سعادت در سفارش‌هاي امامان به شيعيان وجود دارد. امام يازدهم امام حسن عسكري عليه السلام به شيعيان فرموده‌اند:
اوصيكم بتقوي‌الله والورع في‌دينكم و الاجتهاد لله و صدق الحديث و اداء الامانه الي من ائتمنكم من بّرٍ او فاجرٍ و طول السجود و حسن‌الجوار فبهذا جاء محمّد صلّي‌الله عليه وآله و سلّم. صلّوا في عشائرهم و اشهدوا جنائزهم و عودوا مرضاهم وادّوا حقوقهم فان‌ّالرّجل منكم اذا ورع في‌دينه و صدق في‌حديثه و أدي الامانه و حسن خلقه مع‌النّاس قيل: هذا شيعي فيسّرني ذلك
(بحارالانوار، ج 78، ص 372).
شمار را به تقواي الهي و ورع در دين و كوشش در راه خدا و راستگويي و پرداخت امانت به هركسي كه به شما امانت سپرده است نيكوكار باشد يا بدكار و سجده طولاني و خوش همسايگي و همسايه داري، وصيت و سفارش مي‌نمايم كه محمد صلي‌الله عليه‌و آله وسلم اين ارزش‌ها را آورد و براي همين امور مبعوث شد. در بين قبيله‌ها و طوائفشان نماز بخوانيد و بر جنازه‌هاي آنان حاضر شويد و در تشييع جنازه آنان شركت كنيدو بيمارانشان را عيادت كنيد و حقوق آنان را ادا كنيد زيرا هر كس از شما شيعيان در دينش ورع بورزد و در سخنش راست بگويد و امانت را بپردازد و ادا كند و با مردم خوش‌رفتاري كند و اخلاقش را با مردم نيك و زيبا سازد گفته مي‌شود: اين انسان "شيعه" است، اين مرا مسرور و خوشحال مي‌كند.
در اين وصاياي امام عسكري عليه‌السلام به شيعيان عوامل و قوانين تكامل و سعادت فردي و اجتماعي نهفته است. در بخش اول اين حديث شش فضيلت و صفت كمال و جمال شيعه ذكر شده و شيعيان مأمور به رعايت آن‌ها گرديده‌اند و در ادامه حديث يادآوري شده است كه اين صفات زيبا و فضايل اخلاقي را پيامبر خدا آورده است و فلسفه بعثت در تبيين و توسعه همين مكارم اخلاقي است.
تقوي و ورع
پرهيزكاري و خداترسي و رعايت احتياط و خود كنترلي وخويشتن‌داري و مهار نفس اماره و آراستگي به جهاد اكبر، وابسته به تقوي و ورع است. با تقوا بودن و داشتن ورع در دين و مواظبت بر احكام و قوانين الهي و رعايت آن‌ها اصل نخستين و هدف نهايي آموزه‌هاي ديني است.
اجتهاد در راه خدا
اهل بيت عليهم‌السلام اهل عمل و كوشش و فعاليت در راه خدا بوده‌اند و پيروان خويش را از تنبيلي و بي‌حالي و سستي و ضعف بازداشته و به سعي و تلاش همه جانبه فرا خوانده‌اند. امام عسگري عليه‌السلام شيعيان را به اجتهاد در راه خدا و براي خدا دعوت كرده‌اند. راغب اصفهاني در تعريف اجتهاد نوشته است: الاجتهاد اخذ النفس ببذل الطاقه و تحمل المشقه (المفردات في غريب القرآن، ماده جهد، ص 101) "اجتهاد" و ادار كردن نفس به كار با تمام طاقت و توان و تحمل سختي و رنج است. بنابراين در واژه "اجتهاد" كوشش با تمام نيرو و سعي فراوان و انجام كارها با تمام توان و سختكوشي و تلاشگري و زحمتكشي جاري است. شيعه اهل بيت‌عليهم‌السلام بايد مجاهد در راه خدا و تلاشگر بزرگ و عنصر فعال و با نشاط و ساعي با حداكثر قدرت باشد و همين كار و فعاليت راه رسيدن به پيشرفت و توسعه و چشم‌انداز و تمدن اسلامي است. كوشش فراوان با انگيزه و جهت الهي شعار و صفت شيعيان است و "تلاشگري" براي خدا سفارش امام حسن عسكري عليه‌السلام مي‌باشد.
راستگويي
صداقت در گفتار و دوري از دروغ يك امتياز و فضيلت بزرگ زيباست كه بايد شيعيان به آن آراسته و شناخته شوند.
امانت‌داري
بازگرداندن امانت به هر كس نيكوكار باشد يا بد كار از صفات برجسته شيعيان، وصيت امام يازدهم عليه‌السلام است.
سجده‌هاي طولاني
گذاشتن پيشاني بر خاك و سجده براي خدا ضامن آزادي و عزت و رهايي از بردگي غير خدا است. سجده‌هاي طولاني در نماز‌ها و غير آن آثار فراوان جسمي و روحي و دنيوي و اخروي دارد و شاخص تشيع است.
همسايه داري
شيعيان به احترام به همسايگان و برخورد نيك و زيبا با آنان و تكريم آنان و رعايت حقوق آنان سفارش شده‌اند. آگاهي از رنج‌ها و دردها و مشكلات همسايگان و كمك به آنان و رفع احتياجات آنان و خوش اخلاقي با آنان از آداب اخلاقي شيعه اهل بيت است.
معاشرت زيبا و ارتباطات نيكو با مخالفان
ضرورت همزيستي مسالمت آميز با مخالفان شيعه و ارتباطات بيدار گرانه و آموزنده با اهل سنت يك اصل وقانون اخلاقي شيعه است. امام حسن عسكري عليه‌السلام به شيعيان فرمان مي‌دهند چهار كار را در ارتباطات با مخالفان خويش انجام دهند؛
نماز خواندن با آنان و در بين قبايل و طوايف آنان و در خانه‌ها و مساجد اهل سنت، و حضور در تشييع جنازه مخالفان، و عيادت مريضان، و اداي حقوق آنان.
بايد شيعيان با مخالفان خويش و پيروان مذاهب ديگر در جهان اسلام، به دور از تنش و درگيري زندگي كنند. رفتار زيبا و گفتار زيبا، عامل رفع كينه‌ها و كدورت‌ها و باعث محبت و همدلي و همكاري و وحدت اسلامي است. رفت و آمدها و مذاكرات و مناظرات و زندگي آرام در كنار هم و نماز با هم و تشييع جنازه هم و عيادت بيماران هم و اداي حقوق اسلامي، هم فرمان الهي امام يازدهم و وصيت به شيعيان است. در اين حديث راهبرد عالي وحدت اسلامي و راهكارهاي آن آموزش داده شده است. دشمنان اسلام همواره در صدد بوده‌اند با ايجاد و استمرار تنش و درگيري بين مذاهب اسلامي، مانع عزت و اقتدار اسلام و مسلمانان گردند. اتحاد مسلمانان آثار و بركات فراواني براي جامعه اسلامي دارد و راه سلطه دشمنان اسلام و صليبي‌ها و غربي‌ها و صهيونيست‌ها بر جهان اسلام را مي‌بندد. بايد همواره عوامل ايجاد تفرقه و اختلاف و درگيري فيزيكي و خونين ميان مسلمانان را شناخت و از آن پيشگيري نمود. راهكارهاي چهارگانه وحدت با اهل سنت در اين حديث آموزش داده شده است. تبيين و اثبات عقايد و فراهم نمودن زمينه هدايت و استبصار، درون همين اصول چهارگانه رفتار با مخالفان نهفته است. ارتباطات اسلامي مذاهب اسلامي تبليغات منفي دشمنان اسلام عليه شيعه را افشا و خنثي مي‌كند. رعايت اخلاق اسلامي عامل جذب و گرايش و آرامش و مانع خصومت و عداوت و كينه ورزي‌هاست.
سرور و خوشحالي اهل بيت(ع)
در اين حديث شريف، آراستگي شيعيان به صفات زيبا و فضايل اخلاقي، عامل سرور و خوشحالي اهل بيت شمرده شده است. اگر شيعيان مسئوليت‌هاي شيعه بودن را بشناسند و به آن‌ها عمل كنند و در جامعه و جهان به خوبي معروف گردند، موجبات سرور و خوشحالي پيشوايان شيعه را فراهم سازند. امام عسكري عليه‌السلام فرموده‌اند:
زماني كه يكي از شما شيعيان در دينش ورع بورزد و راست بگويد و امانت را بپردازد و با مردم خوش اخلاق گردد گفته مي‌شود: هذا شيعي فيسرني ذلك. اين شعه است! پس مرا خوشحال مي‌سازد. سرور اهل بيت به خود سازي پيروان اهل بيت و به پاي‌بندي شيعيان به ورع و صداقت و امانت‌داري و حسن خلق با مردم است. اخلاق زيباي شيعيان كه مردم را به ستايش از آنان وادار كند موجبات سرور امام عسكري عليه‌السلام را فراهم مي‌سازد. در اين وصاياي امام يازدهم به شيعيان، صفات شيعه و مسئوليت‌هاي شيعه بودن آموزش داده شده است. شيعه كيست وچه صفاتي دارد؟ سرور امامان در چيست؟ در اين حديث معيارهاي اخلاقي شيعه‌گري بيان شده است. انتظارات پيشوايان مذهب از شيعيان در حوزه رفتار و گفتار در اين حديث آمده است. بايد اين انتظارات را شناخت و برآورده نمود.
تاریخ انتشار : ۲۰ دی ۱۳۹۲
نویسنده : مدیر سایت
تاکنون هیچ دیدگاهی برای این نوشته ثبت نشده است.